Landelijk gelegen dorpen in Roemenië kregen de laatste jaren heel wat Europees afval op te verwerken. Bedrijven uit EU-landen, waaronder uit België, verschepen tonnen afval naar Oost-Europa om het te laten dumpen of verbranden. Een groot probleem, waar Europa nu wat aan wil gaan doen.

Van Azië naar Oost-Europa
Dat een deel van ons afval geëxporteerd wordt naar het buitenland, wisten we al langer. Tot voor kort vertrokken er schepen met afval naar China en andere Aziatische landen. Sinds deze landen enkele jaren geleden deze instroom stopten zijn de West-Europese afvalpijlen gericht op landen als Roemenië en Polen.
De afvalstroom naar deze landen is een groot probleem. Men verscheept het afval niet om het te laten recycleren. Wel om te laten dumpen of verbranden.

Illegaal afval op de zwarte markt
Het verschepen van afval naar het buitenland voor dumping of verbranding is illegaal. Het gaat dan ook om een zwarte afvalmarkt die moeilijk aan banden te leggen is. Oost-Europese landen als Roemenië zijn grote importeurs van tweedehands spullen. Kledij, speelgoed, elektronische apparaten enzovoort. Tussen dit enorm aantal containers zitten enkele containers met afval. Het is erg lastig voor douanes om deze te onderscheppen, waardoor ze vaak door de mazen van het net glippen. De Roemeense regering deed de laatste jaren inspanningen om de illegale afvalhandel tegen te gaan, zonder veel succes.

Waarom exporteren deze bedrijven afval naar Roemenië?
Recyclage van afval moet gebeuren volgens bepaalde technieken. Deze kosten veel geld en inspanningen. Financieel gezien is het voor bedrijven interessanter om afval te verschepen en overlaten aan louche ‘afvalverwerkers’ in Oost-Europa. Een ton afval recycleren op de juiste manier kost vandaag gemiddeld om en bij de 1200 euro. Een ton afval overlaten aan illegale afvalverwerkers in Oost-Europa kost rond de 250 euro. Daarnaast is er een grote vraag naar recycleerbaar afval in Roemenië. Roemenië is een grote verdeler van cement. Voor deze productie zijn gerecycleerde grondstoffen nodig. Een deel van het geïmporteerd afval wordt dus wel degelijk gerecycleerd. Al is dat deel lang niet het grootste deel. Het algemene afvalsysteem in Roemenië is immers lang niet zo hoogstaand als in West-Europa. Men recycleert er slechts 10% van het ingevoerde afval en van afvalscheiding is er weinig tot geen sprake. Dit maakt dat het dumpen of verbranden van afval niet ongebruikelijk is. Dat afval uit West-Europa kan er dus ook nog wel bij.

Wat doet men aan dit probleem?
Er is dringend nood aan een oplossing voor dit afvalprobleem. Een begin kan de algemene afvalwetgeving in landen als Roemenië zijn. In deze landen is het te gemakkelijk en goedkoop om afval te dumpen of te verbranden. Hierdoor is illegale afvalhandel interessant voor landen met een afvaloverschot.
Vervolgens moeten de West-Europese landen naar zichzelf kijken en meer kijken door een ecologische, en minder door hun economische bril. Al is dat natuurlijk moeilijk in een kapitalistische wereld waar elke cent telt. Tot slot zal de Roemeense regering nog meer inzetten op controles bij de grenzen en een strengere aanpak voor overtreders. Zo zou er een zwarte lijst komen met bedrijven die in het verleden illegaal afval exporteerden naar Roemenië.

Open over afval
Helaas zijn zulke afvalproblematieken nog steeds van deze tijd. Maar het is belangrijk dat deze erkend en aangepakt worden. Want alleen als iedereen aan hetzelfde zeil trekt, kunnen we een duurzame wereld creëren met een gezonde toekomst. Daarom riepen we, samen met ons moederbedrijf Ortessa, ‘Open Over Afval’ in het leven. Open Over Afval is een platform die organisaties uitnodigt om mee op de kar te springen en om open te zijn over afval. Alle organisaties kunnen zich aansluiten: producenten, retailers, afvalbedrijven, gemeenten enzovoort.
Door de belofte te tekenen geef je aan je in te zetten voor een duurzamere toekomst. Op het platform krijg je tips, inzichten en inspiratie om, ook in jouw organisatie, de afvalberg te verkleinen en recycling een boost te geven.

Organisaties als Volvo en PSV Eindhoven doen al mee. En dagelijks springen nieuwe gemotiveerde bedrijven op de duurzame kar van Open Over Afval.
Jouw organisatie ook? Onderteken vandaag nog de belofte op www.openoverafval.nu/belofte!