E-waste ontwikkelde zich in de voorbije jaren tot één van de belangrijkste afvalfracties. We produceren samen niet alleen veel meer elektronisch afval dan vroeger, dit afval is ook de basis voor een uitgebreid debat over duurzaamheid.

Wat is E-waste?
E-waste is elektrisch of elektronisch afval. Het bestaat uit defecte of oude elektronische apparaten, maar ook toestellen die niet verkocht werden in de winkel. Een oude smartphone die traag reageert en waarvan de batterij een korte levensduur heeft wordt e-waste van het moment dat je hem niet meer gebruikt. De laatste decennia steeg de hoeveelheid E-waste gigantisch hard. Smartphonefabrikanten als Apple brengen zowat elk jaar een nieuw model op de markt. Fans gooien perfect werkende oudere modellen massaal overboord voor het nieuwste toestel. Daarnaast verhoogt cryptocurrency als Bitcoin de hoeveelheid E-waste drastisch. De apparatuur en chips die gebruikt worden om deze geldvorm te ‘minen’ hebben een korte levensduur en zijn snel aan vervanging toe. Onderzoekers ontdekten recent dat één bitcointransactie even veel E-waste genereert als 2 weggegooide Iphones.

Waarom wordt E-Waste niet opgehaald met de andere afvalfracties?
Wie zijn oude elektrische apparaten weg wilt gooien, moet vandaag naar een inzamelpunt van Recupel. E-Waste kan niet meegegeven worden met de afvalophaling voor andere fracties. Dit komt omdat E-waste recycleren erg complex is. De apparaten zitten vol zendertjes, ontvangertjes, sensoren en giftige (vloei)stoffen. Dit maakt E-waste moeilijker te recycleren dan pakweg een plastic fles. Inzamelaars als Recupel zorgen ervoor dat de E-Waste bij gespecialiseerde firma’s terechtkomt die het afval op een efficiënte en veilige manier verwerken.

Wat gebeurt er vandaag met E-Waste?
In het beste geval komen defecte elektronische apparaten terecht in een Recupel inzamelpunt. Van daaruit gaan ze naar een gespecialiseerde verwerker die (delen van) het apparaat een nieuw leven kan geven. Helaas bewandelt vandaag slechts de helft van alle E-Waste in België deze route. Van alle afgedankte toestellen in België (zo’n 20 kilogram per persoon per jaar) wordt slechts de helft ingezameld. De rest bevindt zich bij schroothandelaars, wordt geëxporteerd naar ontwikkelingslanden of is spoorloos.

Schroothandelaars: 9% van de E-Waste
Een kleine 10% van de E-Waste in België komt bij schroothandelaars terecht. Deze verwerken de apparaten op een manier die weinig of niet gecontroleerd is. Experts verwachten dat schroothandelaars doorgaans E-Waste niet op de juiste manier verwerken, wat de recycling minder efficiënt maakt. Bovendien belanden er op die manier vaak giftige stoffen in de omgeving.

Export naar ontwikkelingslanden: 10% van de E-Waste
Een iets groter deel van de E-Waste komt op een boot terecht met verschillende ontwikkelingslanden, vaak in Afrika, als eindbestemming. De toestellen worden als ‘werkende tweedehands’ verscheept, maar in werkelijkheid is een derde van de apparaten stuk en eigenlijk gewoon afval. Deze export is in de meeste gevallen illegaal. Bovendien beschikken deze ontwikkelingslanden zelden of nooit tot de juiste technologie om E-Waste te verwerken. Er ontstaan bijgevolg grote vuilnisbelten waar giftige stoffen ongestoord de grond en de omgeving vervuilen.

Bij mensen thuis(?): 31%
Iets meer dan een derde van de E-Waste in België is onvindbaar. Vaak liggen oude apparaten nog bij de eigenaars in de kast. Deze oude apparaten zijn echter nog zeer waardevol voor de productie van nieuwe elektronische apparaten. Door ze in te leveren kunnen gespecialiseerde firma’s onderdelen en zelfs grondstoffen uit de toestellen halen. Producenten moeten dankzij deze inspanning veel minder ontginningen doen voor grondstoffen.

Waarom moeten we E-Waste recycleren?
Het is niet omdat je elektronisch apparaat stuk is, het geen waarde meer heeft. Met alle oude apparaten die nog bij de mensen thuis liggen kunnen er talloze nieuwe gemaakt worden. Net als alle andere afvalfracties is het dus ook belangrijk om E-Waste te verzamelen en sorteren. Heb je een oud toestel dat je niet meer gebruikt, maar wel nog werkt? Dan is het nog beter om er iemand anders blij mee te maken. Door een nog werkend elektronisch toestel aan iemand anders te geven die er wel nog wat mee kan, verleng je de levensduur en moet men geen nieuw apparaat maken.

Kijk dus eens rond in je woning of op je werk of jij nog E-Waste hebt staan. Breng het naar een Recupel inzamelpunt of maak er iemand anders blij mee!